آئین نامه مالکیت معنوی کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
با توجه به اهمیت و ضرورت دسترسی دانشگاههای علوم پزشکی کشور به منابع اطلاعاتی الکترونیک و نقش بنیادی این منابع در دستیابی به اهداف و نیز سیاستهای کلان وزارت بهداشت و با در نظر گرفتن اهمیت و ضرروت دسترسی به این منابع به عنوان زیرساختهای پژوهشی و آموزشی کشور، کنسرسیوم تأمین منابع الکترونیک در حوزه معاونت تحقیقات و فنآوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شکل گرفته است. هدف اصلی تشکیل این کنسرسیوم، فراهم نمودن زمینه لازم جهت تأمین دسترسی پایدار همه گروههای دانشگاههای علوم پزشکی به جدیدترین و معتبرترین منابع علمی پژوهشی، آموزشی و درمانی است.
کتابخانه الکترونیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تلاش می کند در برنامه راهبردی دانشگاه که در نظر دارد جزء یکی از دانشگاههای برتر کشور در تولید علم و توسعه فناوری، برخوردار از جایگاه معتبر در بین دانشگاههای وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و در مسیر دانشگاه های نسل سوم ، حرکت کند. در همین راستا مأموریت کتابخانه الکترونیک دانشگاه تقویت آموزش، پژوهش ، فعالیتهای پژوهشی دانشگاه و حمایت از تلاشهای دانشگاه در جهت ارتقای رتبه در سطح ملی و بین المللی ، از طریق تهیه ، توسعه و تسهیل دسترسی به منابع و اطلاعات علمی مورد نیاز دانشگاه و مدیریت بهره برداری از این منابع است. توانمندسازی در حوزه آموزش، پژوهش و فناوری و فعالیتهای مرتبط در دانشگاه در جهت ارتقای ماموریت مهم دانشگاه علوم پزشکی یعنی پیشگیری و درمان و از طریق توسعه و تسهیل دسترسی از راه دور و مجازی به منابع و اطلاعات علمی مورد نیاز جامعه هدف و مدیریت بهره برداری از منابع علمی دیجیتال است.
کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی در واقع پورتال دسترسی به منابع الکترونیکی پزشکی معتبر و بهروز است که یا از طریق کنسرسیوم وزارت بهداشت خریداری و در اختیار دانشگاهها قرارداده می شود یا منابع رایگان معتبری است که از طریق وب قابل دسترسی است. این پورتال شامل خدماتی مانند لینک دسترسی به منابع، اخبار مربوط به فعالیتهای انجام شده، پرسش از کتابدار و دیگر فعالیتهای آنلاین کتابخانه است
مالکیت معنوی شامل حقوق مرتبط با موارد ذیل است : آثار ادبی، هنری، علمی ، نمایشهای هنرمندان بازیگر،صدای ضبط شده، برنامه رادیویی، اختراعات در کلیه زمینههای فعالیت انسان،کشفیات علمی، طراحیهای صنعتی، عالیم تجاری، عالیم خدماتی، نامهای تجاری و عناوین حمایت در برابر رقابت نامطلوب و سایر حقوقی که ناشی از فعالیت معنوی در قلمرو صنعتی، علمی، ادبی و هنری میباشد. بکارگیری مکانیزمهایی جهت حفظ، گسترش و توسعه، توجه به مسئله مالکیت معنوی، از مهمترین ملاحظات در کتابخانه الکترونیکی میباشند. حقوق پدیدآورندگان برای کنترل وضعیت و استفاده از آثاری که خلق میکنند، از سوی پیمانهای بینالمللی و همچنین قوانین بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده است. این حقوق در مجموع بهعنوان «کپیرایت» نامیده شده است. کپیرایت، حقوق انحصاری زیادی را به نویسنده یا پدیدآورنده اثر در ارتباط با استفاده از اثرِ تحت حمایت کپیرایت اعطا میکند. کپیرایت یک حق مالکیت فکری است که میتواند انتقال داده شود یا به ارث باقی گذاشته شود، و این درست شبیه به حقوق مالکیت در مورد داراییهای فیزیکی و ملموس است که انتقال مییابد.
کتابخانه الکترونیکی محیطی است که به محققین و پژوهشگران این امکان را میدهد که بدون صرف وقت و هزینه به منابع الکترونیکی و پایگاههای اطلاعاتی دسترسی پیدا نموده و اطلاعات موردنیاز را کسب نمایند. منظور از مجموعه های الکترونیکی ، پایگاههای ارائه دهنده منابع الکترونیکي شامل تعداد مختلفي از انواع منابع الکترونيکي موجود در زمينه هاي مختلف مي باشد كه از طريق ناشران و يا شركت هاي توليد كننده منابع اطلاعاتي ارائه شده و در اختيار كاربران قرار دارند . و شامل سه گروه زير مي باشد:
الف- پایگاهها ی اطلاعاتی و مجلات الکترونیکی خریداري شده( کنسرسيومي وزرات بهداشت)
ب- پایگاههای دسترسی آزاد(Open access)
ج- منابع رایگاه تحت وب
د- پایگاههای اطلاعاتی فارسی خریداری شده توسط دانشگاه
و- کتابهای مجازی ( با فرمت pdf )
کتابخانه دیجیتال مجموعه روشها، خدمات و ساختارهای اطلاعاتی که باعث میشوند تا اطلاعات در قالب یک فناوری نوین با دسترسی آسان، سریع، و گسترده ارائه شوند، کتابخانه دیجیتال نام دارد. کتابخانه دیجیتال یک نوع سیستم بازیابی اطلاعات است. بدون محدودیت مرزهای فیزیکی امکان بازیابی اطلاعات دسترسی آسان ارائه بهترین خدمات از راه دور به جامعه دانشگاهی برای دسترسی به منابع معتبر فارسی و لاتین. منابع ديجيتالي، شامل اطلاعاتي است كه در پايگاههاي اطلاعاتي الكترونيكي با حجم بسيار زيادوجود داشته. انواع مختلف منابع اطلاعاتی اعم از کتابها، مجلات، پايان نامه، طرح تحقيقاتي، کارآزمايي هاي باليني، اطلاعات دارويي، گايدلاين ها( راهنماهاي پزشکي)، چندرسانه اي ها، تصوير، فايل ويدئويي و ... الکترونيکي است که بصورت برخط و از راه دور قابل استفاده و در دسترسي كاربران مجاز مي باشد . مدیریت حقوق دیجیتال به عنوان چتری گسترده، به انواع مختلف فناوری اطلاق میشود که به وسیله دارندگان حق و پدیدآورندگان مورد استفاده قرار میگیرند تا دسترسی به آثار دیجیتالی تحت حمایت کپی رایت را محدود کنند و در نتیجه از تکثیر و دستیابی غیرمجاز به این آثار ممانعت به عمل آورند. ظهور فناوریهای نوین ارتباطی اگرچه بر میزان و سرعت دسترسی عموم به منابع اطلاعاتی افزوده است اما به موازاتش در نقض گسترده کپیرایت هم تاثیر داشته است
|